Alýumin, ýeňil gurluş ýa-da ýokary ýylylyk we elektrik geçirijiligi zerur bolan hemme ýerde. Adaty sport tigirinde alýumin silindrli blok, kellesi we kranlary bar, kebşirlenen alýumin şassisi we swingarm bar. Dwigateliň içinde iň möhüm alýumin programmasy, ýylylygy şeýle gowy geçirip, ýanýan temperaturanyň ereýän nokadyndan has ýokary bolup bilýän pistonlarydyr. Tigirler, sowadyjy we ýag radiatorlary, el göterijiler we olaryň ýaýlary, ýokarky we (köplenç) aşaky çeňňek täçleri, ýokarky wilka turbalary (ABŞ dollarynda), tormoz armaturlary we esasy silindrler hem alýuminidir.

Kebşirleýişleri poker çipleriniň ýykylan görnüşine meňzeýän alýumin şassisine haýran galdyk. Bu şassi we swingarmlaryň käbiri, meselem, Apreliýanyň iki gezeklik 250 çapyksuwarlary ýaly ajaýyp sungat eserleri.

Alýumin ýumşak polatdan (60,000 psi dartyşdan) has güýçli güýçlere erginli we ýylylyk bilen işlenip bilner, ýöne garyndylaryň köpüsi çalt we aňsat. Alýumin hem guýup, ýasap ýa-da ekstrudirläp bolýar (käbir şassi gapdal şöhleleri şeýle ýasalýar). Alýuminiň ýokary ýylylyk geçirijiligi, kebşirlemegi köp güýji talap edýär we gyzgyn metal atmosfera kislorodyndan inert-gaz goragy (TIG ýa-da geli-ark) bilen goralmalydyr.

Alýumin boksit magdanyndan gazanmak üçin köp mukdarda elektrik talap etse-de, metal görnüşinde bar bolansoň, gaýtadan işlemek üçin az çykdajy edilýär we polat ýaly poslamaga ýitirilmeýär.

Motosikl hereketlendirijilerini irki öndürijiler şol wagtky täze metallary kranklar üçin çalt kabul etdiler, başgaça bolsa üç esse agyr agramly çoýun bolmalydy. Arassa alýuminiý gaty ýumşak - kakamyň 1100 garyndyly goşa gazany emele getirilen BB duzagy hökmünde ulananyna ejemiň gahary ýadyma düşýär: Onuň düýbi köp mukdarda öwrüldi.

Mis bilen ýönekeý garyndynyň artan güýji tiz wagtdan ýüze çykaryldy we awtoulag pioneri WO Bentley Birinji Jahan Urşundan öňki synag synag alýumin pistonlarynda ulanypdy. Soňra agdyklyk edýän çoýun pistonlara garşy yzly-yzyna synagda, Bentliniň ilkinji synanyşyk alýumin pistonlary derrew güýji artdyrdy. Sowukladylar, gelýän ýangyç-howa garyndysyny az gyzdyrdylar we dykyzlygyny has köp sakladylar. Häzirki wagtda alýumin pistonlar awtoulag we motosikl hereketlendirijilerinde ähliumumy ulanylýar.

“Boeing” -iň uglerod süýümli demir-plastmassa 787 uçary gelýänçä, awiasiýanyň esasy hakykatydy, her bir uçaryň boş agramy diýen ýaly 60 göterim alýuminiýdi. Alýumin we poladyň deňeşdirilen agramlaryna we güýçlerine seretseň, bu ilki bilen geň görünýär. Hawa, alýuminiň agramy polatdan, göwrümi üçin bary-ýogy 35 göterim, ýöne ýokary güýçli polatlar ýokary güýçli alýuminlerden azyndan üç esse güýçlidir. Näme üçin inçe polatdan uçar gurmaly däl?

Alýumin we poladyň ekwiwalent gurluşlarynyň togalanmagyna garşylyk görkezildi. Aýakda deň agramly alýumin we polat turbalardan başlasak we diwaryň galyňlygyny azaltsak, polat turba ilki bilen dykylýar, sebäbi onuň materialy, alýumin ýaly galyň üçden bir bölegi bolup, öz-özüni berkitmek ukybyna eýe däl.

1970-nji ýyllarda çarçuwaly gurluşykçy Frank Kamillieri bilen işledim. Näme üçin has ýeňil we has berk çarçuwalar ýasamak üçin inçe diwaryň has uly diametrli polat turbalaryny ulanmaýandygymyzy soranymda, ol: “Muny edeniňizde, hereketlendirijiniň dykylmagy ýaly zatlara bir topar material goşmalydygyňyzy görersiňiz. agyrlygy tygşytlamak üçin olary döwmekden saklaň. ”

Kawasaki ilkinji gezek 1970-nji ýyllaryň başynda zawod MX welosipedlerinde alýumin zynjyrlaryny kabul etdi; beýlekiler hem yzarladylar. Soň 1980-nji ýylda “Yamaha” Kenni Robertsi 500 inedördül GP welosipedine goýdy, çarçuwasy inedördül bölekden ýasalan alýumin turbasyndan ýasaldy. Dizaýn synaglarynyň köpüsi zerurdyr, ýöne ahyrynda ispan inereneri Antonio Kobasyň pikirlerinden peýdalanyp, “Yamaha” -nyň “GP” ýaryş çarçuwalary häzirki döwrüň tanyş uly ekiz alýumin şöhlelerine öwrüldi.

Elbetde, beýleki görnüşleriň üstünlikli şassisi bar - biri üçin Dukatiniň polat turbasy “trellis” we 1990-njy ýyllaryň başynda Jon Britteniň “deri we süňkleri” uglerod süýümli şassisi. Emma häzirki wagtda ekiz alýumin şöhle şassisi agdyklyk etdi. Çydamly bolt nokatlary we adaty subut edilen geometriýa şertlerinde işleýän şassiniň galypdan ýasalan kontrplakdan ýasalyp biljekdigine ynanýaryn.

Polat bilen alýuminiň arasyndaky başga bir tapawut, poladyň ýadawlyk çägi diýilýän zadyň bolmagydyr: aşaky böleginiň ömri çäksiz bolan aşaky iş stres derejesi. Alýumin erginleriniň köpüsinde ýadawlyk çäkleri ýok, şonuň üçin alýumin howa meýdançalary meýilleşdirilen birnäçe sagatlap “göterilýär”. Bu çäkden aşakda polat günälerimizi bagyşlaýar, ýöne alýumin göze görünmeýän iç ýadawlygy görnüşindäki ähli kemsitmeleri ýada salýar.

1990-njy ýyllaryň owadan GP şassisi hiç haçan köpçülikleýin önümçilik üçin esas bolup bilmezdi. Şol şassi gaýtadan işlenen, basylan we guýma-alýumin elementlerinden bilelikde kebşirlenen böleklerden ybaratdy. Diňe bu çylşyrymly däl, üç erginleriň hemmesiniň biri-biri bilen kebşirlenmegini talap edýär. Kebşirleýiş önümçilik robotlary tarapyndan ýerine ýetirilen hem bolsa pul we wagt talap edýär.

Häzirki wagtda ýeňil dört zarbaly hereketlendirijileri we guýma şassini mümkin eden tehnologiýa, eredilen alýuminiýde derrew emele gelýän alýumin oksidiniň filmlerine girmeýän pes turbulent galyp doldurma usullarydyr. Şeýle filmler metalda gowşaklyk zolaklaryny emele getirýär, ozal ýeterlik güýji gazanmak üçin guýma önümleriniň has galyň bolmagyny talap edýärdi. Bu täze proseslerden guýulýan bölekler gaty çylşyrymly bolup biler, emma şu günki alýumin şassisi bir tarapdan sanalyp bilinýän kebşirler bilen ýygnalyp bilner. Täze guýma usullarynyň önümçilik motosikllerinde 30 ýa-da ondan hem köp agram tygşytlaýandygy çak edilýär.

Alýumin köp dürli polatlar bilen bilelikde adamzat siwilizasiýasynyň esasy işidir, ýöne häzirki zaman motosiklleri üçin has möhümdir. Bu welosipediň eti, hemme ýerde bar, ony zordan görýäris ýa-da maşynyň öndürijiliginiň näçeräk borjumyzy ykrar edýäris.